Truyền nhiễm

Thứ 2 ngày 18 tháng 07 năm 2022Lượt xem: 6609

Viêm màng não.

 

Viêm màng não là tình trạng viêm ở màng não và khoang dưới nhện. Nguyên nhân có thể là do nhiễm trùng, các bệnh lý khác hoặc do phản ứng với các thuốc. Mức độ nặng của bệnh và mức độ nguy hiểm khác nhau từng trường hợp. Triệu chứng điển hình bao gồm đau đầu, sốt và gáy cứng. Chẩn đoán dựa vào xét nghiệm dịch não tủy. Điều trị bao gồm kháng sinh cũng như các biện pháp bổ trợ khác.

1. Phân loại

Viêm màng não có thể được phân loại thành cấp tính, bán cấp, mãn tính hoặc tái diễn. Viêm màng não cũng có thể phân loại theo nguyên nhân: vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng và các bệnh lý không nhiễm trùng...

Nhưng, cách phân loại viêm màng não hữu dụng nhất trên lâm sàng là:

- Viêm màng não cấp do vi khuẩn.

- Viêm màng não do virus: do herpes simplex type 2 (HSV-2) hoặc virus varicella-zoster, Enterovirus,...

- Viêm màng não không nhiễm trùng. Hay viêm màng não vô khuẩn là một thuật ngữ cũ, đôi khi được sử dụng đồng nghĩa với viêm màng não do virus; tuy nhiên thuật ngữ này thường được đề cập khi nhắc tới viêm màng não do bất cứ nguyên nhân nào khác ngoài vi khuẩn thường gây viêm màng não cấp. Do đó, viêm màng não vô khuẩn có thể do virus, các bệnh lý không nhiễm trùng (ví dụ thuốc hoặc các bệnh lý khác), do các sinh vật khác (ví dụ Borrelia burgdorferi trong bệnh Lyme, Treponema pallidum trong bệnh giang mai).

- Viêm màng não tái diễn: do virus thường do Herpes simplex type 2 (HSV-2, gọi là viêm màng não Mollaret), do vi khuẩn có thể tái phát nếu do dị tật bẩm sinh hay mắc phải ở sọ hoặc xương sống và dị tật đó không được sửa chữa. Có thể Viêm màng não cấp tính do NSAIDs hoặc các thuốc khác có thể tái phát khi sử dụng lại các thuốc này. Viêm màng não do vỡ nang não cũng có thể tái phát.

- Viêm màng não bán cấp và mãn tính. Viêm màng não bán cấp tiến triển trong vài ngày đến vài tuần. Viêm màng não mãn tính kéo dài ≥ 4 tuần.

2. Triệu chứng và dấu hiệu

Triệu chứng và dấu hiệu của các loại viêm màng não khác nhau có thể khác nhau, đặc biệt là ở mức độ nghiêm trọng và mức độ nguy hiểm. Tuy nhiên, tất cả các loại viêm màng não thường gây ra các triệu chứng sau:

- Đau đầu

- Sốt

- Gáy cứng.

Người bệnh ở giai đoạn đầu chỉ đơn thuần biểu hiện đau đầu, giai đoạn muộn hơn có thể biểu hiện hôn mê và tổn thương thần kinh khu trú,...

3. Chẩn đoán

- Xét nghiệm dịch não tủy:

Viêm màng não được chẩn đoán chủ yếu bằng phân tích dịch não tuỷ. Vì viêm màng não có thể gây nguy hiểm tính mạng và chọc dịch não tủy là một thủ thuật an toàn, nên khi nghi ngờ viêm màng não cần chỉ định chọc dịch não tủy. Từng loại viêm màng não có kết quả xét nghiệm dịch não tủy có xu hướng khác nhau.

Bảng phân loại đặc điểm dịch não tuỷ ở người bệnh Viêm màng não.

- Xét nghiệm máu:

Đây là việc cần thiết để đánh giá mức độ nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, có thể cần phải cấy máu để xác định tác nhân gây bệnh.

- Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh:

Đây là một trong những phương pháp chẩn đoán hiện đại được sử dụng để chẩn đoán các biến chứng của viêm màng não ảnh hưởng đến não.

4. Điều trị

- Điều trị kháng sinh theo chỉ định.

- Điều trị bổ trợ: các biện pháp hỗ trợ, điều trị biến chứng hoặc các bệnh lý phối hợp, loại bỏ các thuốc có thể là nguyên nhân gây bệnh, đối với viêm màng não vi khuẩn chỉ định sử dụng corticosteroid,...

ktk@vn st